នៅថ្ងៃទី ១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥ លោកប្រធានាធិបតី Trump បានចេញដីកាប្រតិបត្តិលេខ 14224 ដោយប្រកាសភាសាអង់គ្លេសជាភាសាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងលុបចោលនូវបទបញ្ជាប្រតិបត្តិលេខ 13166 ការកែលម្អលទ្ធភាពទទួលបានសេវាកម្មសម្រាប់អ្នកដែលមានជំនាញភាសាអង់គ្លេសមានកម្រិត ដែលចេញដោយប្រធានាធិបតី Clinton ក្នុងឆ្នាំ ២០០0 ។
សិទ្ធិភាសាត្រូវបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងអាណត្តិរបស់សហព័ន្ធ និងរដ្ឋដែលមានតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ ដែលមានសារៈសំខាន់ក្នុងការថែរក្សាសុខភាព សុវត្ថិភាព និងសុខុមាលភាពរបស់បុគ្គល និងសមូហភាពរបស់យើង ព្រមទាំងធានាថាសហគមន៍ទាំងអស់ មិនថាយើងប្រើភាសាអ្វីនោះទេ អាចចូលរួម និងរួមចំណែកដល់សង្គមដែលរីកចម្រើនបាន។ ទោះបីជាច្បាប់សហព័ន្ធ និងរដ្ឋដែលមានស្រាប់ទាំងនេះមិនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរដោយបទបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់ Trump ក៏ដោយ បទបញ្ជានេះគំរាមកំហែងច្រើនជាងពីរទសវត្សរ៍នៃវឌ្ឍនភាពឆ្ពោះទៅរកការចូលប្រើភាសាដ៏មានអត្ថន័យសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។
ការប្រជុំច្បាប់អាស៊ី ជំនួយផ្នែកច្បាប់ជនបទ កាលីហ្វ័រញ៉ា (The Asian Law Caucus, California Rural Legal Assistance, Inc. (CRLA)) និងមូលនិធិជំនួយផ្នែកច្បាប់នៃទីក្រុង លូស អង់ហិលេស Foundation of Los Angeles (LAFLA)) បានបង្កើត សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQ) នេះ ដើម្បីជួយក្រុមសហគមន៍ និងមន្ត្រីរដ្ឋ និងក្នុងតំបន់ឱ្យយល់អំពីលទ្ធភាព និងផលប៉ះពាល់នៃបទបញ្ជាប្រតិបត្តិ 14224 របស់ Trump ។ យើងនឹងបន្តធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទំព័រនេះ នៅពេលយើងវិភាគពីរបៀបដែលភ្នាក់ងារសហព័ន្ធឆ្លើយតបទៅនឹងការបញ្ជា។
សំណួរដែលសួរញឹកញាប់ (FAQ) នេះផ្តល់ការណែនាំទូទៅតែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនគួរត្រូវបានបកស្រាយថាជាដំបូន្មានផ្នែកច្បាប់នោះទេ។ ព័ត៌មាននៅក្នុងឯកសារនេះអាចផ្លាស់ប្តូរតាមពេលវេលា។ ប្រសិនបើស្ថាប័នរបស់អ្នកត្រូវការជំនួយផ្នែកច្បាប់ ឬប្រសិនបើអ្នកមានសំណួរបន្ថែមអំពីប្រធានបទទាំងនេះ សូមទាក់ទង៖
- ការប្រជុំច្បាប់អាស៊ី (Asian Law Caucus) នៅ ៤១៥-៨៩៦-១៧០១ ឬ asianlawcaucus.org/contact
- ជំនួយផ្នែកច្បាប់ជនបទ កាលីហ្វ័រញ៉ា (California Rural Legal Assistance, Inc) នៅ ១-៨០០-៣៣៧-០៦៩០ឬ https://crla.org/locations;
- មូលនិធិជំនួយផ្នែកច្បាប់សម្រាប់ទីក្រុង Los Angeles នៅ ១-៨០០-៣៩៩-៤៥២៩https://lafla.org/get-help/
សំណួរដែលសួរញឹកញាប់
តើបទបញ្ជាប្រតិបត្តិលេខ 14224 លើភាសាអង់គ្លេសជាភាសាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើអ្វី?
លំដាប់នេះប្រកាសភាសាអង់គ្លេសជាភាសាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ បទបញ្ជានេះក៏បានលុបចោលនូវបទបញ្ជាប្រតិបត្តិលេខ 13166 ដែលជាបទបញ្ជាប្រតិបត្តិដែលចុះហត្ថលេខាដោយប្រធានាធិបតី Clinton ក្នុងឆ្នាំ ២០០0 ។
បទបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់ Clinton 13166 តម្រូវឱ្យភ្នាក់ងារសហព័ន្ធបង្កើត និងអនុវត្តផែនការដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលដែលមានសមត្ថភាពភាសាអង់គ្លេសមានកំណត់អាចចូលប្រើកម្មវិធី និងសកម្មភាពដែលធ្វើឡើងដោយសហព័ន្ធ។ បទបញ្ជារបស់លោក Clinton ក៏តម្រូវឱ្យភ្នាក់ងារសហព័ន្ធចេញការណែនាំអំពីការចូលប្រើភាសាសម្រាប់អង្គភាពដែលទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធ ដើម្បីធានាបាននូវការចូលប្រើប្រាស់ប្រកបដោយអត្ថន័យសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។
បទបញ្ជាប្រតិបត្តិ 14224 របស់ Trump តម្រូវឱ្យអគ្គមេធាវីដកឯកសារណែនាំគោលនយោបាយណាមួយដែលចេញនៅក្រោម EO 13166 ហើយផ្តល់ “ការណែនាំដែលបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព” ប៉ុន្តែមិនតម្រូវឱ្យភ្នាក់ងារសហព័ន្ធ ឬអង្គភាពដែលទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធដើម្បីបញ្ឈប់ការគាំទ្រភាសាដែលមានស្រាប់ ពួកគេអាចនឹងផ្តល់ឱ្យមនុស្សដែលប្រើភាសាដែលមិនមែនជាភាសាអង់គ្លេស។ បទបញ្ជាប្រតិបត្តិចែងថា “គ្មានអ្វីនៅក្នុងការបញ្ជានេះ … ទាមទារ ឬដឹកនាំការផ្លាស់ប្តូរណាមួយនៅក្នុងសេវាកម្មដែលផ្តល់ដោយទីភ្នាក់ងារណាមួយឡើយ” ហើយទីភ្នាក់ងារនោះ “មិនតម្រូវឱ្យកែប្រែ ដកចេញ ឬបញ្ឈប់ការផលិតឯកសារ ផលិតផល ឬសេវាកម្មផ្សេងទៀតដែលបានរៀបចំ ឬផ្តល់ជូនជាភាសាផ្សេងក្រៅពីភាសាអង់គ្លេស។”
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វានៅតែត្រូវបានគេមើលឃើញថាតើភ្នាក់ងារសហព័ន្ធ តាមការសម្រេចចិត្តរបស់ពួកគេផ្ទាល់ ជ្រើសរើសផ្លាស់ប្តូរ ឬកាត់បន្ថយចំនួននៃការគាំទ្រភាសាដែលពួកគេផ្តល់ឱ្យបុគ្គលដែលសមត្ថភាពភាសាអង់គ្លេសមានកំណត់ ឬចេញការណែនាំអំពីការចូលប្រើភាសា “បានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព” ដែលខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងពីការណែនាំពីមុន។
តើភាសាអង់គ្លេសត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថាជាភាសាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?
សហរដ្ឋអាមេរិកជាកន្លែងមានភាសាជាង ៣៥០ ដែលនិយាយដោយមនុស្សជាង ៦៩ លាននាក់។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ សាលារៀន ស្ថាប័នថែទាំសុខភាព តុលាការ និងទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតនៅគ្រប់កម្រិតទាំងអស់ផ្តល់នូវធនធាន និងសេវាកម្មជាច្រើនភាសា។ សុខភាព សុវត្ថិភាព និងសុខុមាលភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ និងសមូហភាពរបស់យើងពឹងផ្អែកលើការធានាថាមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងមានអត្ថន័យជាមួយ និងការចូលប្រើភាសាសម្រាប់សហគមន៍ទាំងអស់របស់យើង។
ទោះបីជាបទបញ្ជាប្រតិបត្តិ 14224 របស់ Trump និងសូម្បីតែគ្មានបទបញ្ជាប្រតិបត្តិ 13166 ការចូលប្រើភាសាត្រូវការតាមច្បាប់។ បទបញ្ជាប្រតិបត្តិមិនអាចលុបចោលច្បាប់ ឬបទប្បញ្ញត្តិដែលមានស្រាប់បានទេ។
លើសពីនេះ មនុស្សគ្រប់រូបនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនថាពួកគេមកពីទីណា ជំនាញភាសាអង់គ្លេស ឬស្ថានភាពអន្តោប្រវេសន៍របស់ពួកគេ ត្រូវបានការពារប្រឆាំងនឹងការរើសអើងដោយផ្អែកលើប្រភពដើមជាតិ រួមទាំងភាសាផងដែរ។ ច្បាប់សហព័ន្ធ និងរដ្ឋក៏បន្តទាមទារឱ្យមានការបកស្រាយជាភាសាសញ្ញាសម្រាប់សហគមន៍ថ្លង់ និងពិបាកស្តាប់ផងដែរ។
យើងគួរតែត្រួតពិនិត្យរួម និងអនុវត្តសិទ្ធិរបស់យើងក្រោមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិនៃការចូលប្រើប្រាស់ភាសាដែលកំពុងបន្តទាំងនេះ តាមតម្រូវការ។
តើមានឧទាហរណ៍អ្វីខ្លះនៃច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិដែលតម្រូវឱ្យចូលប្រើភាសា ទោះជាបទបញ្ជាប្រតិបត្តិថ្មីនេះ?
ចំណងជើងទី VI នៃច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិស៊ីវិលឆ្នាំ ១៩៦៤ ហាមប្រាមអ្នកទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធពីការរើសអើងដោយផ្អែកលើ “ដើមកំណើតជាតិ” ដែលតុលាការកំពូលបានបកស្រាយពីមុនដើម្បីរួមបញ្ចូលការរើសអើងដោយផ្អែកលើភាសា។ បទប្បញ្ញត្តិ Title VI ក៏ដោះស្រាយស្ថានភាពដែលសេវាភាសាត្រូវតែផ្តល់ជូន។
ផ្នែកទី ៥០៤នៃច្បាប់ស្តីពីការស្តារនីតិសម្បទាឆ្នាំ ១៩៧៣ និងច្បាប់ស្តីពីពិការភាពរបស់ជនជាតិអាមេរិក (ADA) តម្រូវការសេវាបកប្រែភាសាសញ្ញាសម្រាប់បុគ្គលថ្លង់ និងពិបាកស្តាប់ បន្ថែមពីការអនុគ្រោះផ្សេងៗទៀត។
អាណត្តិសហព័ន្ធផ្សេងទៀតដែលតម្រូវឱ្យចូលប្រើភាសាក្នុងបរិបទជាក់លាក់រួមមាន ប៉ុន្តែមិនកំណត់ចំពោះ៖
- Omnibus Crime Control and Safe Streets Act of 1968 (ការអនុវត្តច្បាប់, តុលាការ)
- Section 1557 of the Affordable Care Act (មន្ទីរពេទ្យ គ្លីនិកសុខភាព អ្នកចេញធានារ៉ាប់រងសុខភាព ភ្នាក់ងារ Medicaid របស់រដ្ឋ មណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ ការអនុវត្តរបស់គ្រូពេទ្យ និងភ្នាក់ងារថែទាំសុខភាពតាមផ្ទះ។ មើលច្រើនទៀតនៅទីនេះ here)
- Food Stamp Act (ភ្នាក់ងាររដ្ឋ និងមូលដ្ឋានដែលគ្រប់គ្រងអត្ថប្រយោជន៍ SNAP)
- Workforce Innovation and Opportunity Act (ភ្នាក់ងាររដ្ឋ និងមូលដ្ឋានដែលគ្រប់គ្រងអត្ថប្រយោជន៍ទាក់ទងនឹងការងារ)
- Section 203 of the Voting Rights Act (សម្ភារៈបោះឆ្នោត)
- Fair Housing Act (ភ្នាក់ងាររដ្ឋ និងមូលដ្ឋានធានាឱ្យមានលំនៅឋានសមរម្យ)
- Equal Educational Opportunities Act (1974) (សាលារៀន / បរិបទអប់រំ; មើលច្រើនទៀតនៅទីនេះ here)
- Stafford Act (ជំនួយសង្គ្រោះគ្រោះមហន្តរាយ FEMA; មើលច្រើនទៀតនៅទីនេះ here)
State anti-discrimination laws and language access requirements អាចអនុវត្តចំពោះអង្គភាពក្នុងស្រុក និងរដ្ឋ រួមទាំងអ្នកផ្តល់សេវាមួយចំនួន។
អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ភ្នាក់ងារសហព័ន្ធក៏បានបង្កើតផែនការ និងគោលនយោបាយចូលប្រើភាសាដែលមានឫសគល់នៅក្នុងច្បាប់សហព័ន្ធ និងការការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលនៅតែជាធរមាន។
តើបទបញ្ជារបស់លោក Trump ប៉ះពាល់ដល់អ្នកទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធ ដូចជាតុលាការក្នុងតំបន់ សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យយ៉ាងដូចម្តេច?
អ្នកទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធអាចរួមបញ្ចូល ឧទាហរណ៍ រដ្ឋ និងក្រុង តុលាការរដ្ឋ មន្ទីរពេទ្យ និងការិយាល័យវេជ្ជបណ្ឌិត ភ្នាក់ងាររដ្ឋ និងមូលដ្ឋានដែលគ្រប់គ្រងអត្ថប្រយោជន៍សាធារណៈ និងសាលារៀនសាធារណៈ។ អ្នកទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវតែបន្តអនុវត្តតាមច្បាប់ដែលមានស្រាប់ និងផ្តល់សិទ្ធិប្រើប្រាស់ភាសា។ ដូចដែលបានកត់សម្គាល់ខាងលើ មានលក្ខន្តិកៈ និងបទប្បញ្ញត្តិជាច្រើនដែលបន្តកំណត់សិទ្ធិចូលប្រើភាសា រួមទាំងការបកប្រែជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ការបកប្រែផ្ទាល់មាត់ និងភាសាសញ្ញា និងការជូនដំណឹងណែនាំដល់សមាជិកសហគមន៍អំពីរបៀបចូលប្រើជំនួយភាសា។ ការបញ្ជាប្រតិបត្តិមិនអាចលុបចោល ឬផ្លាស់ប្តូរច្បាប់ដែលមានស្រាប់។
ខណៈពេលដែលយើងតាមដានពីរបៀបដែលភ្នាក់ងារសហព័ន្ធឆ្លើយតបទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរនេះ រដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់ និងរដ្ឋ និងអង្គភាពនានាដែលទទួលបានមូលនិធិសហព័ន្ធ – រួមទាំងសាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យ – អាចបម្រើជាប្រភពនៃស្ថិរភាព និងសុវត្ថិភាពសម្រាប់សាធារណៈជន ដោយបញ្ជាក់ពីការបន្តការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេចំពោះសេវាកម្មពហុភាសា។ អ្នកទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធមួយចំនួន ដូចជាតុលាការរដ្ឋ Hawai’i State Judiciary បានអះអាងសារជាថ្មីអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការធានាការចូលប្រើប្រាស់ភាសាប្រកបដោយអត្ថន័យ។
តើប្រជាជននៅតែអាចស្នើសុំអ្នកបកប្រែ ឬឯកសារសរសេរជាភាសាចម្បងរបស់ពួកគេពីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល និងអង្គការដែលទទួលមូលនិធិសហព័ន្ធបានទេ?
បាទ! ក្នុងករណីភាគច្រើន អ្នកគ្រប់គ្នានៅតែមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការទទួលបានជំនួយផ្នែកភាសាពីកម្មវិធី និងសេវាកម្មដែលទទួលបានមូលនិធិពីសហព័ន្ធ។ នេះអាចរួមបញ្ចូលការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយសមាជិកបុគ្គលិកដែលចែករំលែកភាសារបស់ពួកគេ ធ្វើការជាមួយអ្នកបកប្រែដែលមានសមត្ថភាព និង/ឬទទួលបានឯកសារដែលបានបកប្រែ។ ធនធានដូចជា I I Speak Cards ក៏អាចជួយសមាជិកសហគមន៍កំណត់អត្តសញ្ញាណភាសាចម្បងរបស់ពួកគេ និងស្នើសុំសេវាកម្មជំនួយភាសាផងដែរ។
តើបុគ្គលគួរធ្វើដូចម្តេច ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានបដិសេធការចូលប្រើភាសាដោយទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ឬអង្គការដែលទទួលបានមូលនិធិពីសហព័ន្ធ?
ប្រសិនបើបុគ្គលម្នាក់កំពុងព្យាយាមចូលប្រើសេវាកម្មដែលផ្តល់ដោយទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ឬអង្គការដែលទទួលបានមូលនិធិសហព័ន្ធ ហើយត្រូវបានបដិសេធអ្នកបកប្រែ ឬបកប្រែឯកសារជាភាសាចម្បងរបស់ពួកគេ ពួកគេគួរតែស្វែងរកជំនួយពីអ្នកផ្តល់សេវាផ្នែកច្បាប់។
